Krijuesi ynĖ, All-llahu thotĖ:
14. Ka shpėtuar ai qė ėshtė pastruar, 15. Qė ka pėrmendur emrin e Zotit tė vet dhe qė ėshtė falur, 16. Por ju i jepni
pėrparėsi jetės sė kėsaj bote, 17. Ndėrsa jeta tjetėr ėshtė mė e mirė dhe e pėrhershme!”
(ajete nga sureja A’LA)
1. Kanė shpėtuar besimtarėt, 2. Tė cilėt gjatė namazit janė tė pėrulur... 9. Dhe tė cilėt e ruajnė namazin e tyre 10.
Tė tillėt janė trashėgimtarėt 11. Trashėguesit e Firdeusit, ku do tė banojnė pėrgjithmonė.
(ajete nga sureja MU’MINUN)
|
I dĖrguari i Fundit, Muhammedi a.s. ka thĖnĖ:
“Gjėja e parė pėr tė cilėn do tė japė llogari robi (i All-llahut) nė Ditėn e Ringjalljes ėshtė namazi. Nėse i ka
kryer namazet sipas rregullave, atėherė do tė jetė i shpėtuar dhe ka korrur sukses. Nėse namazet do tė jenė tė paplota (tė
mangėta), do tė pėrjashtohet nga mirėsia dhe do tė jetė i humbur. Nėse do tė ketė diēka tė paplotėsuar nga farzet (obligimet
e domosdoshme), All-llahu i Lartmadhėruar do t'u thotė (melekėve): -Shihni se a ka kryer robi Im ndonjė namaz vullnetar,
me tė cilin do t'ia kisha plotėsuar farzin. Pastaj edhe veprat tjera do tė gjykohen nė tė njėjtėn mėnyrė.”
Gjithashtu ka thėnė: “...Shtylla e fesė ėshtė namazi...”
Dhe: “...Islam ėshtė: 1. Tė dėshmosh se s'ka hyjni tjetėr pos All-llahut dhe se Muhammedi ėshtė i dėrguari
i Tij; 2. Ta kryesh faljen; 3. Ta japish zekatin; 4. Ta agjėrosh muajin Ramadan dhe 5. Ta kryesh haxhin nėse ke
mundėsi.”
|
KUSHTET PĖR VLEFSHMĖRINĖ E NAMAZIT
-Nuk bėn tė jesh xhunub - i (e) papastruar nga pėrjetimi seksual ose (vlen vetėm pėr femrat) e papastruar nga periudha
mujore. Qė tė pastrohesh, duhet ta lash tėrė trupin. -Nuk bėn ta kesh kryer nevojėn (qoftė tė madhen ose tė voglėn) dhe
tė mos e kesh larė vendin me ujė. Nėse je stėrpikur (ndotur) me nevojė, duhet ta lash teshėn ose tė veshish tjetėr. -Namazi
nuk vlen pa marrė abdest. Abdesti mirret kėshtu: Duke patur pėr qėllim marrjen e abdestit, thua Bismil-lah dhe i lan nga tre
herė: duart, gojėn, hundėn, fytyrėn, krahėt deri nė bėrryl, i fėrkon me dorė tė lagėt flokėt dhe veshėt, dhe i lan kėmbėt
deri te nyjet. (Gjatė larjes sė gjymtyrėve binjake si duart dhe kėmbėt, sė pari ia nis duke larė gjymtyrėn e djathtė.) -Me
njė abdest mund tė falen disa namaze, ndėrsa abdestin e prishin kryerja e nevojės, lėshuarja e gazit, gjumi, etj. -Gjatė
faljes mashkulli duhet ta ketė tė mbuluar trupin sė paku prej kėrthizės deri te gjunjėt, ndėrsa femra duhet ta mbulojė tėrė
trupin, pos fytyrės dhe duarve. -Para se ta fillosh faljen, kthehesh kah Kabja dhe vendosesh para ndonjė sutre (sutre mund
tė jetė muri, druri, shpina e njeriut, guri pak mė i madh ose ndonjė objekt tjetėr jo i gjallė). -Gjatė faljes ndalohet
tė folurit, tė qeshurit, tė shikuarit lartė ose anash dhe e gjithė kjo ka pėr qėllim koncentrimin sa mė tė madh tė falėsit,
sepse ai vendos kontakt me Krijuesin e tij, i Cili meriton lavd-falėnderim dhe frikėrespekt tė denjė. -Para se tė fillosh
faljen, duhet tė kesh pėr qėllim faljen e kohės sė caktuar. Nėse tė ndodh qė ta falish ikindinė, ndėrsa pėr qėllim ke patur
faljen e drekės, duhet ta pėrsėrisish namazin. -Namazin e falė nė kohėn e vetė.
|
KOHĖRAT E FALJES
1. Sabahu (Fexhr) falet nė agim, prej kur fillon dallimi mes errėsirės sė natės dhe dritės sė zbehtė tė
mėngjesit, dhe vazhdon deri para lindjes sė diellit. 2. Dreka (Dhuhr) falet pasi qė dielli lėviz prej
zenitit, deri nė atė pozitė kur hija e objektit fiton gjatėsinė e objektit. 3. Ikindia (’Asr) falet
pas mbarimit tė drekės dhe vazhdon deri para perėndimit tė diellit. 4. Akshami (Magrib) fillon pas perėndimit
tė diellit deri nė errėsimin e horizontit. 5. Jacia (’Isha) falet pasi qė horizonti errėsohet plotėsisht,
deri para agimit.
|
TABELA E REKATEVE
Namazi pėrbėhet nga pjesėt e quajtura rekate. Nė vazhdim po tregojmė nga sa rekate kanė namazet:
|
LLOJET E NAMAZEVE
Ēdo namaz, qoftė farz ose sunnet falet pėr hir tė Zotit dhe askujt tjetėr. Namazet farz janė obligim
nga Zoti pėr ēdo musliman tė vetėdijshėm, dhe pėr mosfaljen e tyre pa shkak pason dėnimi nė kėtė jetė dhe pas vdekjes. Namazet
sunnet ėshtė mirė qė tė falen ngase ato i ka falur edhe Muhammedi a.s. gjithmonė kur ka patur mundėsi. Nė tabelė
janė cekur 12 rekatet sunnet qė Muhammedi a.s. zakonisht i ka falur dhe e ka lavdėruar faljen e tyre duke thėnė: “Ēdo
musliman qė vullnetarisht falė 12 rekate gjatė ditės pėr hir tė All-llahut pos farzeve, All-llahu do t’ia ndėrtojė njė
shtėpi nė Xhennet.” Ndėrsa nė njė rast ai ka thėnė: “Katėr rekate para dreke, dy pas dreke, dy pas akshamit,
dy pas jacisė dhe dy para sabahut”. Transmetohet se ai ka falur namaz edhe pas ikindisė dhe para akshamit. Ai ka
thėnė: “Ndėrmjet ēdo ezani dhe ikameti ka namaz” dhe kėtė e ka pėrsėritur 3 herė, pastaj ka thėnė: “Pėr
atė qė dėshiron.” Namazi i vitrit nuk ėshtė mirė tė lihet pa falur, edhe pse nuk ėshtė farz.
Muhammedi a.s. atė nuk e ka lėnė pa falur. Pėrveē kėtyre namazeve, Muhammedi a.s. ka falur edhe namaze tė tjera vullnetare,
si pėr shembull ėshtė ēuar natėn dhe ka falur namaz nate, ose ka falur namaz pas lindjes sė diellit, ose kur ėshtė zėnė dielli,
ndėrsa ndonjėherė ka falur namaz para se tė ndėrmarrė ndonjė vendim tė rėndėsishėm pėr ndonjė ēėshtje tė kėsaj bote. Kėto
janė namaze vullnetare dhe kryerja e tyre edhe pse nuk ėshtė e domosdoshme, ēmohet shumė.
|
FALJA E SUNETEVE
Falja e suneteve dy rekatėshe bėhet si falja e sabahut, ndėrsa falja e suneteve katėr rekatėshe bėhet si falja e drekės,
me atė qė duhet patur pėr qėllim (nijet) faljen e tyre.
|
Disa nga thĖniet e Muhammedit a.s. rreth faljes
-Ēka mendoni, sikur tė ishte njė lumė para derės sė ndonjėrit prej jush, nė tė cilin do tė lahej pėr ēdo ditė nga pesė
herė, a do tė mbetej nė tė ndytėsi? Thanė: -Nuk do tė mbetej kurrfarė ndytėsie. Lajmėtari a.s. tha: -Ky ėshtė shembulli i
pesė kohėve tė namazit. All-llahu me faljen e namazeve i shlyen mėkatet. (579)
-Pesė namazet prej njėrit deri te tjetri, namazi i xhumasė prej njėrit deri te tjetri dhe prej njė ramazani gjer nė ramazanin
tjetėr, janė pastrues tė mėkateve nė mes tyre, nėse ruheni prej mėkateve tė mėdha. (96)
Abdull-llah ibn Mes'udi r.a. ka thėnė: -E kam pyetur tė Dėrguarin a.s.: Cila punė ėshtė mė e dashur te All-llahu i Madhėruar?
Tha: Namazi nė kohėn e vet. -I thashė: Pastaj cila? Tha: -Bamirėsia ndaj prindėrve. -I thashė: Pastaj cila? Tha: -Xhihadi
nė rrugė tė All-llahut. (205)
Njė njeri ka thėnė: -O i Dėrguar i All-llahut, mė trego pėr njė punė qė do tė mė shpie nė Xhennet dhe do tė mė largojė
nga Xhehennemi! I Dėrguari a.s. tha: -Ta adhurosh All-llahun dhe tė mos i shoqėrosh asgjė, ta falėsh namazin, ta ndash zekatin
dhe t'i mbash lidhjet farefisnore. (214)
-A dėshironi t'ju tregoj se me ēka All-llahu i shlyen mėkatet e juaja dhe me ēka i lartėson gradat tuaja? Tė pranishmit
i thanė: -Po, o i Dėrguari i All-llahut! I Dėrguari a.s. u tha: -Marrja e abdestit edhe atėherė kur ėshtė vėshtirė, shkuarja
e shpeshtė nė xhami dhe pritja e namazit pas namazit. Kjo ėshtė fortifikatė, kjo ėshtė fortifikatė. (572)
-Namazi i njeriut nė xhemat ėshtė mė i vlefshėm se namazi i tij nė shtėpinė e tij apo diku tjetėr pėr njėzet e disa shkallė.
Kush merr abdest nė formėn mė tė mirė, pastaj shkon nė xhami me tė vetmin qėllim qė ta falė namazin nė xhemat, duke mos i
interesuar asgjė tjetėr, pėr ēdo hap tė tij i shtohet nga njė gradė dhe i shlyhet nga njė mėkat derisa tė hyjė nė xhami, e
kur tė hyjė nė xhami, atėherė nė namaz ėshtė aq sa i ka marrė kohėn namazi. Secilin prej jush e bekojnė engjėjt, derisa tė
gjendet nė vendin ku ėshtė falur namazi, ata thonė: "O Zot, mėshiroje! O Zot, fale! O Zot, pranoja pendimin". Engjėjt veprojnė
kėshtu pėrderisa njeriu tė mos fillojė t'u pengojė tė tjerėve, apo ta prishė abdestin nė xhami. (8)
-Kush e fal namazin e jacisė me xhemat, ėshtė sikurse ai qė gjysmėn e natės e kaloi nė namaz. Ndėrsa ai, qė e fal namazin
e sabahut me xhemat, ėshtė sikurse ai i cili ėshtė falur tėrė natėn. (591)
Aisheja r.a. ka thėnė: I Dėrguari a.s. ēohej natėn (dhe falej) aq gjatė saqė kėmbėt iu patėn ėnjtur, andaj unė i thashė:
Pėrse po vepron kėshtu o i Dėrguar i All-llahut, kur t'i ka falur ty All-llahu mėkatet e mėparshme dhe tė pastajmet? Ai tha:
A tė mos jem rob falėnderues? (70)
-Kush merr abdest bukur e mirė, pastaj shkon nė namaz tė xhumasė, atje hesht dhe dėgjon (hutben), i falen mėkatet e bėra
ndėrmjet dy xhumave dhe tri ditė mė tepėr. Kush argėtohet nė xhami me rėrė (dhe gjėra tė tjera), e ka zhvlerėsuar dobinė e
xhumasė. (94)
-Zotimi i cili na ndan neve dhe ata (pabesimtarėt) ėshtė namazi, andaj ai qė e lė atė ka bėrė mosbesim. (97)
-Pėr dyfytyrėshit nuk ka namaz mė tė rėndė se namazi i sabahut dhe i jacisė, e sikur ta dinin se ēka ka nė ta, do tė vinin
nė xhemat nė kėto dy namaze edhe rrėshqanas. (93)
-Kush e fal namazin e sabahut, ėshtė nėn mbrojtjen e All-llahut, andaj mos i kundėrvihet askush kėsaj me diēka, sepse kush
i kundėrvihet kėsaj, All-llahu do ta arrijė atė, dhe pastaj do ta gjuajė me fytyrė nė zjarr tė Xhehennemit. (245)
-Kush e lė namazin e ikindisė, i humb e tėrė puna e tij. (583)
-Urdhėroni fėmijėt tuaj pėr namaz kur t'i kenė shtatė vjet, kurse detyroni me forcė (rrihni) kur t'i bėjnė dhjetė vjet
dhe ndajini nė shtretėr (tė veēantė). (199) |
e marrur nga http://www.faljaenamazit.com/ ALLAHU XH.SH ju shperbleft
|